De aanleg van een warmtenet is een forse ingreep in een buurt. Desondanks verwachtte het PBL in 2017 nog dat 50% van de warmtevraag door een warmtenet kan worden ingevuld. Een van de genoemde voordelen van warmtenetten, met name van midden temperatuur netten (MT) die tot 70°C aan warmte leveren, is dat het elektriciteitsnet nauwelijks aangepast hoeft te worden. Dat zie ik toch anders.
Bij het bepalen van de kosten voor aanpassing van de infrastructuur rekent het PBL in de Startanalyse bij het toepassen van een midden temperatuur (MT) warmtenet geen meerkosten voor aanpassing van het elektriciteitsnet. Door deze warmtelevering wordt er inderdaad géén extra elektriciteit in de woningen wordt gebruikt. Echter wordt hierbij over het hoofd gezien dat in bijna alle buurten in grote getalen pv-panelen worden geplaatst. Alleen al daardoor is verzwaring van de capaciteit van het elektriciteitsnet nodig, ook in wijken of buurten met MT warmtenetten.
Invloed pv-panelen op net vergelijkbaar met die van warmtepompen
Uit het warmtepomponderzoek Installatiemonitor, dat BDH in opdracht van RVO en samen met onder andere netbeheerders uitvoert, blijkt dat de invloed van pv-panelen op de belasting van het elektriciteitsnet vergelijkbaar is met die van warmtepompen (bron CBS) . Bij veel van de deelnemende woningen zijn zonnepanelen geïnstalleerd. Op basis van de meetgegevens zijn we daardoor niet alleen in staat conclusies te trekken over het gedrag van warmtepompen, maar ook over de belasting van zonnepanelen door het terugleveren van elektriciteit in de zomer. Het blijkt dat de maximale belasting van beide op hetzelfde niveau ligt. Zie figuur hieronder.
Belastingduurkromme voor woningen met een all-electric warmtepomp met een verschillend verliesoppervlak. Het piekverbruik (links in de grafiek) is nagenoeg gelijk aan de piekproductie van zonne-energie (rechts in de grafiek).
Onze conclusie is dat de kosten voor verzwaring van het elektriciteitsnet vergelijkbaar zijn voor verschillende wijken en buurten in Nederland. Natuurlijk is de benodigde verzwaring afhankelijk van de huidige capaciteit, maar in ieder geval nauwelijks afhankelijk van de keuze voor de warmteoptie. De enige manier om verhoging van de capaciteit van het elektriciteitsnet te voorkomen, is een goed energiebeheer met opslag in accu’s in de buurt of in de woningen.
Het project Installatiemonitor is in de afrondende fase. Eind 2021 komt de eindrapportage beschikbaar. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Installatiemonitor om het eindrapport te ontvangen.