Bij BDH Advies combineren we technische kennis met praktijkervaring. We weten wat het betekent om een warmtepomp aan te schaffen en welke zaken je daarbij in overweging moet nemen. Onze expert, Theo Elfrink, geeft naar aanleiding van gesprekken met warmtepompgebruikers tips en uitleg voor het optimaal benutten van je warmtepomp.
Deel 1: Standaardinstellingen
Veel installateurs stellen warmtepompen in op standaardinstellingen vanuit de fabriek. Hoewel dit soms goed genoeg is, kun je met een paar aanpassingen vaak je energieverbruik aanzienlijk verlagen. Theo bespreekt in dit deel onder andere de stooklijn, nachtverlaging, stille modus en de tapwaterboiler.
Een optimale stooklijn en extra warmtebronnen
Een gebruiker vertelt: “De installateur zette de all-electric warmtepomp op standaardinstellingen, maar door zelf de stooklijn aan te passen, hebben we het energieverbruik aanzienlijk kunnen verlagen. Onze buren met dezelfde warmtepomp verbruiken 40% meer energie.”
Theo’s Tip: De stooklijn bepaalt de aanvoertemperatuur van de verwarming op basis van de buitentemperatuur. Installateurs stellen deze vaak in op basis van ervaring. Het kan zo zijn dat je energie kan besparen door de stooklijn aan te passen. Als je handig bent kun je dit zelf doen. Anders kan de installateur helpen. Bij sommige warmtepompen kunnen installateurs op afstand de instellingen wijzigen. Daarnaast zijn er installateurs die na enkele weken een evaluatie aanbieden om de instellingen te optimaliseren. Dit kan helpen om het maximale uit je warmtepomp te halen.
De stooklijn kan zo worden ingesteld dat het in huis behaaglijk is en de warmtepomp het meest efficiënt werkt. Verwarmen met een lagere aanvoertemperatuur verhoogt het rendement van de warmtepomp, maar maakt de opwarmtijd van de woning langer. Als je echter niet meer werkt met nachtverlaging speelt snelheid alleen een rol in het geval je terugkomt van een winter(sport)vakantie.
Een andere gebruiker legt uit hoe hij zijn systeem optimaliseerde: “Voor het afgiftesysteem heb ik zelf de stooklijn van mijn all-electric warmtepomp moeten aanpassen en gezocht wat in ons huis het beste werkte. We hebben een houtkachel, als we een avondje de kachel stookten koelde de vloer te ver af. Het is per woning ingewikkeld en experimenteren wat het beste en efficiëntste werkt. Gelukkig is het opgelost, maar het is wel een zoektocht.”
Theo’s Tip: Houd bij het inregelen van je warmtepomp rekening met extra warmtebronnen, zoals een houtkachel. Wees bereid om tijd te investeren in het optimaliseren van de instellingen voor jouw specifieke situatie. Vooral als er naast de warmtepomp nog een tweede warmtebron in huis is, die veel warmte levert kan het optimaliseren lastig zijn.
Nachtverlaging en stille modus
Voor all-electric warmtepompen is nachtverlaging vaak niet nodig. Een warmtepomp werkt efficiënter bij een constante temperatuur, vooral als je radiatoren op de slaapkamers hebt die apart kunnen worden ingesteld. Dit betekend echter wel dat een warmtepomp ook geluid kan maken in de nacht. Deze gebruiker heeft hier een oplossing voor gevonden: “Van geluid van onze all-electric warmtepomp hebben we geen last. De buitenunit staat ’s nachts op een stille modus. Bovendien staat ie in een voormalige schuur met muren en een dak.” Een omkasting kan het geluid van een warmtepomp flink dempen. Het is hierbij echter wel belangrijk dat de buitenunit in direct contact met de buitenlucht staat.
Bij een andere gebruiker was het vinden van een oplossing iets lastiger: “Voor mijn klachten over het geluid ’s nachts van het buitendeel van de all-electric warmtepomp had de installateur geen oplossing. Op internet heb ik diverse handleidingen gevonden en ontdekt dat de warmtepomp meerdere stille modussen heeft. Zo heb ik een stillere modus gevonden. De buren hadden vooral in het weekend last van lage bromtonen bij het opstarten van de warmtepomp. Nu ik de warmtepomp in het weekend pas om 9.00 uur aan laat gaan, hebben ze geen klachten meer.”
Theo’s Tip: Bij temperaturen onder 5 °C kan de warmtepomp in ontdooimodus meer geluid dan gemiddeld maken. Dit wil je liever niet ’s nachts. Overweeg om de warmtepomp tussen 22.00 en 06.00 uit te zetten of in een nachtmodus/stille modus te zetten, als dit geluid storend is. In deze modus werkt de warmtepomp langzamer en maakt hij minder geluid.
Tapwaterboiler
De boiler wordt bij de meeste warmtepompen één keer per dag opgewarmd. Dit kan het beste overdag gebeuren omdat de warmtepomp door de hogere buitentemperatuur efficiënter werkt en er minder risico is op geluidsoverlast. Verder hoeft de boilertemperatuur niet altijd op 60 °C te staan. Vaak is 50 °C al voldoende als er ook een wekelijkse verhoging naar 60 °C is om legionellabacteriën te voorkomen. Dit is een veilige en efficiënte manier om het warm water te regelen zonder onnodig energieverbruik. Een gebruiker vertelt hierover: “De installateur zet de warmtepomp op de standaardinstellingen, inregelen kan substantieel zuiniger. De stooklijn heb ik steeds vlakker gelegd. Dat betekent wel dat de vloer kouder wordt en we hebben ingeboet op comfort van de warmte op de voeten, maar niet op de ruimtetemperatuur. Dat vindt mijn gezin niet erg. Ook de boilertemperatuur is ingesteld op 45 °C met een toegestane verlaging tot 35 °C voordat één keer daags naar 45 °C wordt opgewarmd.” Met deze instellingen is een maximale energiebespring gehaald in ruil voor een verminderd comfort.
Bij de aanschaf en installatie van een warmtepomp komen veel zaken kijken die vaak niet worden verteld. Door je goed te informeren en de juiste vragen te stellen, kun je ervoor zorgen dat je warmtepomp optimaal presteert en je energie bespaart. Dit soort praktische informatie als gegeven in dit blog delen we ook tijdens bewonersavonden die we organiseren voor gemeenten of energiecoöperaties. Wil je meer weten? Neem contact op met Theo Elfrink.
In de komende weken ga ik verder in op deze en andere belangrijke aandachtspunten. Volgende keer: pionieren of ontzorgd worden.